Deelnemers Schrijfwerkplaats ontdekken: in ieder hart schuilt een creatief mens
In de Schrijfwerkplaats, een samenwerking tussen de Bibliotheek Deventer en Wintertuin, leerden acht mensen met een migratie-achtergrond in tien weken creatief Nederlands schrijven. Dit onder professionele begeleiding van schrijfster en docente Esther Sprikkelman. De Schrijfwerkplaats is een aanvulling op de taallessen bij NT2-scholen en Taalcafés en richt zich op artistieke expressie.
Mensen die naar de bibliotheek komen zijn creatief en slim
Luba Drozdovska: “Een jaar geleden ben ik de oorlog in Oekraïne ontvlucht. En een half jaar geleden ben ik begonnen met Nederlandse les. Daar kreeg ik van mijn docent een folder over de Schrijfwerkplaats. Toen ik ging kennismaken dacht ik gelijk: ik wil verder met deze mensen. In Oekraïne was ik film- en tv-regisseur. Dat beroep kan ik hier niet uitoefenen, omdat mijn Nederlands nog niet goed genoeg is. Ik wil niet eenzaam zijn. Ik wil praten en vrienden hebben. De mensen die naar de bibliotheek komen zijn creatief en slim. Daarbij voel ik me thuis. Ze zijn als de room die naar boven stijgt op de melk. Die room is het vetste, lekkerste deel van de melk.”
Het gaat erom interessante gedachten tot uitdrukking te brengen
“In Oekraïne moeten gedichten altijd rijmen. Dat probeerde ik hier ook, maar het lukte niet in verband met de taal. Onze docente Esther Sprikkelman heeft uitgelegd dat het er om gaat interessante gedachten tot uitdrukking te brengen. Als je creatief kunt denken is het genoeg. Voor onze eerste dichtwedstrijd was het thema ‘Vriendschap’. Het lukte me niet daarover een gedicht te schrijven. Ik realiseerde me dat het voor mij een beetje flauw was, na wat ik in de oorlog zag. Pas toen ik besloot het begrip 'vriendschap' in contrast met het begrip 'vijandschap' te gebruiken, ging het schrijven als vanzelf. Ik heb het in een half uur geschreven. Precies het half uur dat restte tot de deadline. Esther kon er niet meer naar kijken. Toch won ik de aanmoedigingsprijs!”
Je moet de woorden voelen
Ook Olesea Bologan nam deel aan de Schrijfwerkplaats. Olesea: “Ik ben twee jaar geleden vanuit Moldavië naar Nederland gekomen met mijn man en twee kinderen. Niet vanwege oorlog, maar voor het werk van mijn man. In Moldavië ben ik onder andere docent Frans geweest en ik spreek vier talen. Maar Nederlands, vooral schrijven, bleek veel moeilijker dan ik dacht. Na anderhalf jaar zat ik op niveau B1. In dezelfde periode had ik gesprekken met mijn kletsmaatje en deed ik mee aan het Taalcafé.
De begeleider van het Taalcafé stuurde een e-mail over de Schrijfwerkplaats. Ik dacht, ik ga gewoon kijken hoe het is en hoe de energie is. En ik vond het leuk, de mensen en Esther. Opeens voelde ik de uitdaging van poëzie schrijven. Ondertussen heb ik zeven gedichten geschreven. Dat doe ik direct in het Nederlands, zonder vertaling. Misschien zijn ze een beetje simpel, maar ik ben er trots op. Je moet de woorden voelen. Zo heb ik voor de opdracht ‘Schrijf een ik-en-jij-gedicht’ gekozen voor ‘ik en corona’. Dat kwam recht uit mijn hart. En Luba koos voor ‘ik en mijn koelkast’.” Tegen Luba:” Jij schrijft met veel humor. Sowieso was er veel humor in de groep. Het was ook leuk om te zien dat alleen de mannelijke deelnemer over de liefde schreef. Misschien zijn vrouwen creatiever?”
Kruiden uit vreemde landen
Luba: “Iedereen heeft ook gedichten uit zijn eigen land vertaald. Die staan ook in onze gezamenlijke dichtbundel. Zo hebben we elkaar en elkaars cultuur beter leren kennen. Met de invloed uit andere culturen op de Nederlandse werkelijkheid en creativiteit is het net als met kruiden uit vreemde landen. Je kunt de smaak van een gerecht ermee verrijken. Zo kun je bijvoorbeeld de scherpe tonen van Mexicaanse peper, geurige Provençaalse kruiden, of de exotische smaakmakers van Slavische velden en bergen toevoegen. Daarmee wordt de cultuur rijker en begint te schitteren met nieuwe kleuren.”
Een boost voor het zelfvertrouwen
De Schrijfwerkplaats is in maart 2023 afgerond met een feestelijke presentatie van de gezamenlijke dichtbundel ‘Op een kruispunt’. Olesea: “Die bijeenkomst heeft mijn zelfvertrouwen een enorme boost gegeven. Mijn kletsmaatje was er ook en noemde de dichtbundel een mooi en schitterend cadeau van ons, de buitenlanders aan jullie, de Nederlanders. Wij doen veel moeite om jullie taal te leren, maar creatief schrijven in jullie taal is heel bijzonder. Ik voelde me trots en blij. Als een bloem die ontluikt in de lentezon. Ik blijf ook zeker gedichten schrijven. Dat is een mooie uitdaging voor mij en mijn hart. Dat gaat over emoties, die je diep moet voelen. Anders kun je ze niet overbrengen op de lezer.” Luba: “Mijn doel toen ik begon was eigenlijk om 'te leren communiceren'. Niet alleen mondeling, maar ook door geschreven verhalen en gedichten. Ik wil de schrijvers en al die mensen die ons hebben geholpen in onszelf te geloven hartelijk bedanken. Een stukje van hun hart, hun werk, zal voor altijd in onze literaire werken doorklinken. En door hen heeft iedereen ontdekt dat er in zijn hart een creatief mens schuilt.”
Creatief Schrijfcafé gaat door
De deelnemers aan de Schrijfwerkplaats vormen inmiddels een hechte community. Met elkaar bezoeken ze literaire activiteiten. Wintertuin gaat met een aantal cursisten verder om hun talent verder te ontwikkelen. Zo heeft Luba een optreden verzorgd op een Wintertuin-festival. Het Nationaal Comité 4 en 5 mei heeft een aantal cursisten gevraagd een gedicht te schrijven met als thema ‘vluchten’. Wij gaan door met een Creatief Schrijfcafé voor mensen met een migratie-achtergrond.
Docente Esther Sprikkelman over de Schrijfwerkplaats
“Eigenlijk hoefde ik niet zo veel te doen om de creativiteit van de deelnemers aan te boren. Ik merkte gelijk dat deze groep veel mogelijkheden had. Zo gaf ik ze de tweede les de opdracht om een maaltijd van vroeger te beschrijven aan de hand van alle zintuigen. Het was mooi hoe enthousiast iedereen daarmee aan de slag ging. Ze vroegen mij zelfs om huiswerk. Dat ben ik als docent niet gewend. Daardoor raakte ik zelf ook creatief geïnspireerd.”