Boekenspoor: Stad van lezers
Zeg je Deventer, dan zeg je boeken. Al twaalf eeuwen lang worden in Deventer boeken geschreven, overgeschreven, gedrukt, (voor)gelezen, gekocht en verkocht. De geschiedenis van Deventer Boekenstad: van de bijbel als bestseller tot de grootste boekenmarkt van Europa.
De bijbel als bestseller
Voor de uitvinding van de boekdrukkunst werden boeken met ganzenveer en inkt geschreven. Letter voor letter, woord voor woord, in het Latijn: de taal van kerk, onderwijs en wetenschap. Vanaf de 14e eeuw verschenen er ook boeken in de volkstaal. Steeds meer 'gewone' mensen, leken, konden boeken lezen. Zij lazen in eerste instantie vooral religieuze literatuur. Bijbels en getijdenboeken waren de bestsellers uit die tijd.
Handleiding voor je gebeden
In de middeleeuwen was het heel normaal om iedere dag op vaste tijdstippen te bidden. Daarbij werd vaak een getijdenboek gebruikt. Daarin stond precies beschreven welke gebeden, Bijbelteksten en psalmen je wanneer moest bidden of lezen. Het getijdenboek was het populairste boek van de 15e eeuw en het meest gekopieerde Nederlandstalige boek. Er waren eenvoudige getijdenboekjes voor de 'gewone' man en prachtig versierde exemplaren voor de rijkste lezers.
Monnikenwerk
Het Nederlandse getijdenboek is door de Deventenaar Geert Grote vanuit het Latijn vertaald. Hij was ook de grondlegger van de Moderne Devotie, een religieuze beweging binnen de Katholieke Kerk die in de 14e eeuw opkwam. Verspreid door Deventer waren huizen waar broeders of zusters een sober religieus leven leidden. Boeken maakten een belangrijk deel uit van hun leven. Zij lazen niet alleen boeken, maar schreven ze ook over. De kopieën waren voor eigen gebruik en voor de verkoop. Zo werd het fundament van Deventer als boekenstad gelegd. Een stad van boeken, zoals die het vandaag de dag nog steeds is.
Van ganzenveer tot grootste boekenmarkt
Rond 1450 werd de boekdrukkunst uitgevonden. Langzaamaan maakten handschriften plaats voor gedrukte boeken. Drukkers als Richard Pafraet en Jacob van Breda vestigden zich in Deventer en in 1477 kwam het eerste gedrukte boek van Deventer van de pers. De stad groeide uit tot een van de belangrijkste drukkersteden van Nederland. Door de jaarmarkten in de 15e en 16e eeuw werden boeken uit Deventer in heel Europa verspreid. Nog steeds is Deventer dé Boekenstad. Er worden nog steeds boeken gedrukt, gekocht, verkocht en gelezen en lezers uit heel Europa vinden jaarlijks de weg naar de grootste boekenmarkt van Europa.
